Begroting 2017, inclusief de wijzigingen voorgesteld door het aftredend kabinet zou de eerste stap richting verlaging van de schuld van Land Aruba zijn geweest; 2018 zou dan voor het eerst conform de Landsverordening Aruba financieel toezicht (LAft) een surplus hebben laten zien van 25 miljoenbestemd voor een directe verlaging van de overheidsschuld. De nieuwe regering heeft alle instrumenten in handen om zich aan de afgesproken begrotingsnormen te houden en het sinds 2014 gevoerd financieel beleid voort te zetten teneinde een surplus te bereiken en deze ten behoeve van de schuldreductie aan te wenden. Desalniettemin kiest de regering ervoor om de overheidsuitgaven met 72 miljoen toe te laten nemen dat bekostigd zal worden door een crisisheffing en accijnsverhoging die samen 160 miljoen op jaarbasis opbrengen. Zelfs dan wordt het tekort niet teruggebracht naar de wettelijke vastgestelde norm van -0.5%, maar naar een norm dat twee jaar geleden al is bereikt. Hierdoor wordt de schuldverlaging uitgesteld en de bevolking krijgt de rekening gepresenteerd.”
“Het is ons opgevallen dat de huidige regering begroting 2018 bij het CAFT zou hebben ingediend waar de uitgaven 190 miljoen meer bedroegen dan de inkomsten. Ergo, een deficit van 3,9% GDP en de schuld zo laten oplopen van 87% naar 93%,” aldus Statenlid Richard Arends van de fractie AVP. De stijging van de overheidsschuld door nieuw beleid wordt door het CAFT bevestigd. Het adviescollege heeft de huidige regering ernstig gemaand om het nieuwe beleid kritisch onder de loep te nemen en tot een deficit van minder dan -3.1% te komen. Hierdoor krijgt de regering een extra begrotingsruimte van 175 miljoen tot haar beschikking én een van130 miljoen – het additioneel tekort uit 2017 welke ze niet hoeft te compenseren. Bovendien krijgt ze van het CAFT nog eens 4 jaar extra de tijd om de schuld te verlagen. Dit nieuwe beleid wordt gefinancieerd door de zogenaamde ‘crisisheffing’ welke vorige week is aangekondigd,” legt het AVP-Statenlid uit.
“Het feit dat de schuld in 2017 tot 87% is opgelopen was voorzien aan de hand van begrotingsnormen zoals vastgesteld in de LAft, dan wel met de voorwaarde dat deze zou afnemen bij het bereiken van het begrotingsoverschot in 2018”, legt Arends uit. “Het was de juiste optie om tot houdbare openbare financiën te komen zonder economische schokken, arbeid of sociale onrust te veroorzaken, maar zolang er een begrotingstekort is kun je niet overgaan tot schuldreductie.” Arends zegt verder dat het gemis aan economische groei meer druk op deze ontwikkeling uitoefent, zoals de tegenvallende belastinginkomsten rond de 40 miljoen florin vanwege de vertraging in de rehabilitatie van de raffinaderij. Uit een eerder schrijven plaatst het CAFT ook vraagtekens bij de afvoering van kapitaal opbrengsten uit de Valero-schikking in de begrotingswijziging 2017 omdat die geen betrekking hebben op de nieuwe exploitant.
De begroting van 2018 kent geen beleidsvoornemens aan de kostenkant om het effect van de tegenvallende inkomsten te mitigeren. Het CAFT maant de regering om nogmaals kritisch naar haar nieuwe beleid die uit intensivering- en verhoging van kosten bestaat, te kijken. “Het is jammer dat de regering een expansief beleid gaat voeren in plaats van door te gaan met verlaging van de schulden zoals was voorzien.” Arends: “We hebben de tekort normen die in de wet zijn vastgelegd voor de begrotingen van 2015 (-3,7%), van 2016 (-2,0%) en van 2017 voordat deze is gewijzigd door de nieuwe regering (-0,5%), bereikt zonder enige externe faciliteit of andere vorm van bijstand. De geleidelijke verlaging van het tekort bedroeg sinds 2014 gemiddeld100 miljoen per jaar tot 2017 tot het tekort door de huidige regering is verhoogd.”
