E cuido di esnan mas vulnerabel den un pais ta un refleho di ki tipo di gobierno nan tin, asina lider di Partido di Pueblo Arubano (AVP), mr. Mike Eman a bisa dialuna mainta durante e conferencia di prensa den cual e a lamenta e mas reciente deterioro cu Gabinete Wever-Croes II ta causando riba e necesidadnan basico di e ciudadanonan di Aruba. 

E pensamento cu Eman a cita riba cuido di esnan mas vunerabel ta di Mahatma Gandhi. Eman ta considera cu ta uno cu ta mustra riba e ki tipo di gobierno no ta percura pa esnan mas vulnerabel den comunidad. Lamentablemente awe Aruba ta experiencia un gobierno cu ta neglisha e tarea esencial aki di cuida esnan mas vulnerabel. AVP kier remedia esaki di un forma mas definitivo atraves di ancra den nos constitucion e derecho ariba un existencia husto. P’esey a anuncia cu lo tuma e iniciativa di introduci e garantia aki den nos constitucion pa tur cuidadano.

E lider di partido y di fraccion di oposicion a uza como ehempel articulo 20 den constitucion di Hulanda cu ta bisa: “De bestaandszekerheid der bevolviking en spreiding van welvaart zijn voorwerp van zorg ter overheid.” Pues gobierno tin e obligacion constitucional pa garantisa un existencia husto pa esunnan mas vulnerabel. E esencia di ancra e derecho aki den nos constitucion ta crea un responsabilidad y un tarea constitucional pa gobierna pa hasi un esfuerso continuo pa garantisa cu tur cuidadano por tin suficiente entrada pa por cubri e gasto nan minimo pa por tin un calidad di bida confortabel. 

E derecho ariba existencia digno ta pertenece na e derecho nan humano mas fundamental, pa motibo cu e ta duna contenido na e principio cu cada ser humano tin balor. Mas cu un derecho cu ta impone un tarea pa gobierno percura pa cada cuidadano tin un suficiente entrada pa por cubri necesidad nan basico y minimo manera alimentacion, educacion, utilidad, transporte, cuido medico y vivienda, e ta un garantia constitutional cu AVP ta bay crea pa nos comunidad cu ta brinda protecion contra pobresa y garantia di un calidad di bida decente. 

“Si salario minimo no ta yega, si no ta ahusta pension suficiente, si ta kita remedi di nos grandinan, si ta kita placa for di anciano, si ta pone costo di bida inalcansabel, ta neglishando e derecho riba un existencia husto,” asina Eman a expresa durante conferencia di prensa ofreci dialuna mainta na Cas di Partido hunto cu colega parlamentario drs. Mervin Wyatt-Ras.

E ex prome minister di Aruba den Gabinete Eman I y II a indica cu no por ta asina cu cada bes cu AVP ta na mando, ta duna reparatietoeslag, inhaalmaneuvre, ta redobla pension, schoolkinderentoeslag y ta percura pa tur hende tin un existencia husto na e pais aki, mientras cu ora ta bin otro gobernacion cu kier faborece solamente friends and family, ta neglisha tur necesidad basico di nos pais.

Eman: “Ta bira tempo pa nos por cuadra legislativamente mas fuerte e derecho cu un ciudadano tin riba proteccion riba su existencia minimo den constitucion di pais Aruba y esey ta un di e iniciativanan cu nos ta bay tuma conseha pa nos hobennan hurista cu nos tin cu ta asesora fraccion di AVP.” Eman a menciona aki specificamente jurista Wendrick Cicilia cu ta avansando su estudio riba e tema specifico aki.

Mr. Mike Eman a invatisa cu AVP ta bay lucha pa crea e base legal constitucional pe e derecho ariba existencia husto pa cada cuidadano. Esaki ta garantisa cu e calidad di bida di nos cuidadano nan no por deteriora pa motibo di maneho of decision di un gobierno si conococemento, alma of curason. 

“Na e momentonan aki tasa di importacion riba carni, galinja, fruta, berdura, aroz y batata ta 0%. Ora bin BBO na frontera e importador tin cu bai paga 7% riba e productonan aki di promer nececidad y tur otro producto. Gabinete Wever-Croes ta bisa cu despues nan ta haya esaki bek. Ta un “voorschot” e comerciante ta duna gobierno. Esey ta e supuesto defensa cu e 7% BBO na frontera lo no tin efecto riba e prijs. Pa cuminsa e 7% BBO cu tin caba ta keda. E 7% BBO na frontera ta un medida adicional. E e argumento cu BBO na frontera lo no tin impacto riba prijs ta un enganjo di marca major”, asina e lider di fraccion di AVP, mr. Mike Eman a reacciona riba e BBO di 7% na frontera cu ta worde introduci 1 di juni 2023. E ta sigui splica e motibo pa cual lo mira impaco di e 7% di BBO na frontera den e prijs di productonan.

PRE-FINANCIAMENTO DI 7% BBO NA FRONTERA 

E lider di fraccion di AVP ta splica cu e importador/comerciante cu tin cu adelanta e 7% di BBO aki tin cu fia e cen na Banco na un interes basta halto. Ta mas cu logico cu e gastonan aki lo worde pasa den e prijs di tur importacion. Cada comerciante lo huzga pa nan mes ta cuanto nan lo aumenta e prijs pa cubri nan gastonan di pre-financiamento di gobierno. Cu lo tin speculacion tambe den esaki ta evidente. Historia a demonstra esey. Cada inseguridad fiscal y socio-economico ta haya nan refleho den un aumento di prijs. Gabinete Wever-Croes mes ta contradici su mes cu e medida aki lo no tin efecto riba prijs ora cu nan ta estima e entrada astronomico di 40 miyon extra pa caha di gobierno cu e medida aki. E medida aki pa crea e supuesto “level playing field” lo worde carga emberdad parcialmente dor di importadornan grandi, manera hotelnan, cu awor no ta paga BBO, pero tambe dor di e pueblo en general cu lo sufri otro sla riba costo di bida.

SLA RIBA SLA PA NOS PUEBLO

Mr. Mike Eman ta lamenta cu desde cu Gabinete Wever-Croes a sinta pueblo ta haya sla riba sla. Den nan promer anja caba nan a redobla BBO. Despues tras di otro pueblo a haya mas golpi di Gabinete Wever Croes: BBO a worde aumenta na 7%; nan a haye na 3%. Awor ta bin 7% BBO na frontera riba dje. E efecto minimal di e peso di BBO, incluiendo BBO na fronera, riba productonan cu ta pasa tres schakel lo ta 25% di aumento riba prijsnan cu ta bin halto caba di afor. A aumenta prijs di awa y coriente cu 30%; a aumenta schoolgeld barbaramente; a introduci impuesto riba salario ficticio di directo/accionista chiquito; a introduci BBO obligatorio pa empresanan cu tin un entrada riba 4200 florin pa luna. Roomtax a subi cu 33%; a kita 40 miyon florin for di fondo di promocion di turismo. A kita descuento riba accijnzen riba gasolin y diesel. Gabinete Wever Croes a a fia 900 miyon florin di Hulanda y a cobra e ultimo 5 anjanan 1500 miyon florin extra na medida. Kico pueblo a mira di esaki ? Nada pero nada. Tur rond di Aruba ta constata deterioro di schoolnan, barionan, canchanan deportivo, caretera y edificionan. “Nada di inversion y nada di mantencion. Locual e Presidente di Banco Central e tempo ey a bisa na 2008 di otro Gabinete di MEP cu Aruba ta experienciando un sociale y fysieke verpaupering awe ta bira e realidad doloroso atrobe pa nos pueblo”, e lider di fraccion di AVP, mr. Mike Eman a finalisa enfatisando.   

Diahuebs mainta, parlamentario, candidato y miembro di Partido di Pueblo Arubano (AVP) a duna su prome declaracion na prensa despues di tur desaroyo cu tabatin den e ultimo simannan. Den su manera caracteristico skerpi, e politico a trece dilanti su reaccion na e loke a sosode durante ultimo tres siman y te cu dia di ayera. Croes tambe a haci un peticion na prensa pa dun’e tempo di por sinta den su seno y yega na un decision pa cu su carera politico y specificamente su afiliacion na partido AVP.

A cuminsa na indica cu loke tabatin dialuna ultimo na Cas di Partido na Playa tabata un ‘partijbieenkomst’ y no un ‘partijraad’, cual el a atende y a sali di dje masha desapunto y desilusiona. Entre otro, pa motibo cu e mesun dia a sostene un reunion entre mayoria miembro di fraccion di cual e no tabata informa. Croes ta considera esaki un falta di respet grandi, ya cu e ta esun cu durante ultimo dos aña ta fungi como lider di fraccion. “Pa mi e ta inaceptabel con bo por funciona den un fraccion caminda abo ta bin ta carga ta lucha y vocifera pa e partido, pero bo no ta wordo bisa cu tin reunionnan ta tuma luga den oficina cera,” el a declara.

Posteriormente, Croes a haya yamada di lider di partido, mr. Mike Eman, pa sinta na mesa cu ne. Basa riba loke a papia durante e encuentro bek, e politico ta pidi comunidad y prensa tempo pa asina e bay bek den su seno. Esaki, segun Croes ta e grupo cu for di seis aña pasa cu el a drenta politica, nunca a lag’e na caya, pa cual el a gradici nan tambe pa esey pa e sosten incondicional di e ultimo simannan. E ta compronde e ansha di prensa y deseo di pueblo pa sa unda Gerlien Croes ta para, pero ta necesario pa sinti cu su famia y sostenedo pa mira si tin mester di tuma un decision of no. Por lo pronto, el a ratifica cu e ta ainda miembro di partido y di e fraccion AVP.

Croes: “Den bida nos por tin diferencia di opinion y hopi biaha cada banda tin emocion atacha, pero esey no ta descarta cu nos ta politico, cu nos ta hende grandi cu mester tin respet pa otro. Esey ta caminda mi ta sinti hopi desapunta cu un falta di respet grandi tabatin na mi persona.” Mas aleu a indica cu “decision mester wordo tuma racional y no a base di emocion. P’esey atrobe mi ta bisa cu tabatin combersacion ayera y mi mester bay bek na mi seno pa mi duna un claridad riba e re evaluacion di mi posicion.” Mientrastanto, Croes ta sinti cu e no por duna opinion, ni tampoco cuestiona e decision cu su colega di fraccion a tuma diamars ultimo, indicando si cu e ta kere cu hustificacion di esaki ta varia den opinion publico.

Mas aleu, e ta sigui presenta na trabou como miembro di e fraccion berde ya cu e ta cumpli cu e responsabilidad cu pueblo a dun’e y ta pag’e pa e haci. E ta kere cu asunto interno di partido no mester interferi di presenta na pia di trabou.

Pa loke ta trata e sentencia di colega parlamentario Benny Sevinger, Croes a duna di conoce cu como colega y ser humano, e ta contento cu e decision a sali mas na Sevinger su fabor, pero na mesun momento tin aspecto den e sentencia di Hues cu  no por descarta pa e futuro di politica na Aruba. Mescos cu e ta celebra e derecho di lucha pa husticia y di apela, mester reconoce cu tin un desconfiansa inmenso den e imagen di tur organisacion politico. Esey ta hustamente e motibo pakico el a drenta politico na 2017, den nomber di un generacion cu ta pensa diferente y ta anhela pa cosnan bay diferente. 

“Politica tambe kier men cu tin biaha bo tin cu haci compromiso, bo tin cu yega na otro; bo no por descarta otro su opinion pasobra kisas nan ta mas hoben, nan ta pensa otro, nan ta critico of nan tin opinionnan propio. Bo no por descarta esaki na momento cu bo ta sinta na mesa papia over topico cu ta sumamente importante pa e organisacion, pero na final di dia, pa e pueblo di Aruba,” asina Croes a expresa. 

E ta convenci cu decision manera esun cu e tin su dilanti awo no por wordo tuma a base di ken a convence otro, pasobra nan tin impacto, no solamente riba su persona, pero pueblo, comunidad y un generacion eyfo cu pa hopi aña ta pidi pa tin un bos den politica na Aruba; un generacion cu ta pidi pa cambio, pa trece obhetivo diferente. 

“Mi ta kere pueblo completo merece tin un bos diferente, merece di tin un politica eleva, di contenido y esey ta locual mi ta para p’e. Mi no ta bay laga mi sostenedonan cay, mi no ta bay laga pueblo keda cu un bashi di un persona cu tin Aruba asina na pecho y haciendo e maximo esfuerso pa trece e cambio den politico; en todo caso pa cuminsa e forma cu nos ta hiba politica na Aruba,” asina e politico a declara diahuebs mainta na prensa.

Prome Minister Evelyn Wever Croes a celebra na Den Haag recientemente despues cu el a firma acuerdo cu Hulanda pa introduccion oficial di e Landenpakket cu lo tin consecuencianan financiero serio pa henter pueblo di Aruba.

Parlamentario Arthur Dowers di fraccion di AVP ta mustra cu un biaha mas e lider di MEP no tin pueblo di Aruba na prome luga cu no a pasa ningun aña di su gobernacion, cu su gobierno no a dal pueblo cu medida.

“Nos por a mira con contento Evelyn tabata na Den Haag recientemente, caminda entre otro van Huffelen a informa cu lo bay inverti miyones den e sector educacional di nos pais, algo cu ta un necesidad, despues c’un biaha mas un gobierno di MEP a neglisha por completo e sector educacional pa seis aña.

Sinembargo esaki no ta algo nobo, al contrario durante gabinete di Nel Oduber di MEP for di 2001 te cu 2009,  a neglisha  e sistema di educacion  di tal forma, caminda blafon y dak di klasnan tabata cay riba cabes di studiante- y maestronan.

Bañonan cu no tabata traha, portanan di klasnan cu tabata cubri cu plywood ya cu e glasnan a kibra y curanan di scol cu a cay den otro pa falta di mantencion.

Pa tal motibo ora cu scucha van Huffelen papia cu lo bay inverti den enseñansa aki na Aruba, lo ta bon pa menciona di con esaki ta necesario, ya cu gabinete Mike Eman I y II, for di 2009 te cu 2017, a inverti den enseñansa, un suma impresionante di 55 miyon, 555.099 mil florin  pa percura pa nos mucha- y hobennan por a haya educacion den un luga digno y relahante.

Mi persona a carga responsabilidad como Minister di Enseñansa for di 2001 te cu 2009 caminda durante di e periodo aki, a inverti un suma casi di 26b miyon florin pa drecha scolnan cu gobierno di MEP a laga bay perdi.

Un total di 8 scol durante di e periodo aki a wordo renoba pa un suma di 22 miyon 725.829 mil, scolnan cu practicamente tabata cayendo den otro mientras cu pa reconstruccion di curanan di scol a inverti un suma di 2 miyon, 185 mil florin mientras cu a inverti e suma di 1 miyon florin pa verf scolnan cu tabata den mal estado y cu pa 8 aña no a mantene esakinan.

For di 2013 te cu 2017, gabinete Mike Eman cu Minister Hooyboer como responsabel pa enseñansa, a sigui inverti den enseñansa caminda 14 proyecto di FDA,  a wordo atende pa un suma di 25 miyon, 812.471 mil florin.

Fuera di esakinan tambe a inverti fondonan conoci como “onderwijsfonds” caminda a haya placa for di instancianan Hulandes caminda a yuda 13 scol pa renoba tubo di awa, asfalta tereno di scol, a pone trailer a renoba diferente scol cual a hiba un inversion di 3 miyon 831.799 mil florin pa un total di 29 miyon 644.270 mil florin.

Den ultimo seis aña di gobernacion di otro gobierno di MEP, tampoco a inverti den e sector educacional, al contrario a permiti ex minister Rudy Lampe torno na henter e sistema, creando problemanan innecesario na luga di sigui inverti den  progreso educacional di nos mucha y hobennan.

Ta un berguensa mira Prome Minister Evelyn  feliz di a firma e Landenpakket, sabiendo cu su dos gobiernonan no a haci nada pa educacion di nos muchanan y solamente a inverti den famia- y amigonan,” Parlamentario Arthur Dowers a declara.

E prestatiemanagement cu Prome Minister Evelyn Wever-Croes ta forsando riba e ambtenaar ta un farsa peligroso, segun e parlamentario di fraccion AVP. E ta argumenta su punto bisando cu gobierno ta pretende cu e aparato gubernamental ta desfuncional pa motibo di e falta di calidad di e ambtenaar. Pero, e motibo primordial pa nos problema gubernamental ta e ministernan mes. 

Echo ta cu un minister cu no ta sirbi ta complica e trabao di su departamentonan. Un ehempel doloroso ta con e propio Evelyn Wever-Croes a duna un verlof (BVVD) na un trahado di Censo, contra conseho di e director. E verlof aki a stroba e sistema di checks and balances na Censo, y como consecuencia, tabatin malversacion di 60 mil florin. 

Otro ehempel cu parlamentario Santos do Nascimento ta duna di e manera con Premier Evelyn Wever-Croes ta desfuncional, ta e caso di ex Minister Plenipotenciario Besaril unda cu Arubahuis a keda aña largo pa su cuenta, dunando Besaril tur espacio pa haci y deshaci cu carchi di ATM di Arubahuis. Tin un sin fin di conseho di Raad van Advies cu ta mustra con Gabinete Wever-Croes simplemente falta e experticio y profesionalismo necesario. Ministernan ta actua contra ley di contabilidad, ta actua sin base legal, no ta tene cuenta cu e echonan, ni tampoco cu e interes di stakeholders y asina e lista ta sigui.

“Si di berdad gobierno kier hisa e calidad di e aparato gubernamental, dicon e no ta cuminsa cu un “job description”pa e ministernan? E motibo ta obvio. Di ambtenaar por exigi pa e domina Hulandes, pero si ta bay exigi esey di minister, realidad ta cu mayoria no por papia, ni lesa y tampoco skirbi Hulandes na un manera adecua,” e parlamentario di AVP ta splica. 

E ta puntra ademas kico ta loke en realidad nos ministernan sa di traha maneho of di tuma decision gubernamental of di tin liderazgo? Nos tin suficiente material cu ta demostra cu e contenido profesional di nos ministernan no ta optimal. E politico ta kere cu den pandemia esaki a bira cla na un manera bergonsoso.  

E ta referi specificamente na e organisacion di FASE y di loonsubsidie cu tabata un desaster. E organisacion di vacuna a permiti fraude cu comprobante di vacunacion. Gobierno a regala placa na Qredits sin permiso di Parlamento y gobierno a laga Aruba bira un republica di banana, caminda ta normal pa minister traha sin base legal. 

Basa riba e argumentonan aki, mr. dr. Santos do Nascimento ta convenci cu nos ministernan no tin e calidad pa ta un gobernante responsabel; y mas bien ta dedica nan mes na  tur forma di politikeria. “E resultado ta cu awe Aruba ta birando impagabel pa nos mes, mientras cu comercio ta sufri bao di un avalancha di medida. E turista pronto lo cuminsa evalua otro opcionnan den Caribe y e hotelnan lo stop di drecha nan edificio. E tiki hoben cu ta haya chens pa bay studia na Hulanda no kier bin Aruba bek, pasobra nos no ta balora talento y profesionalismo: nombramento y persecucion politico ta na ordo di dia. Ora cu henter un pueblo ta deprimi, no por ta culpa di e ambtenaar; e ta di e lidernan di e pais cu no ta sirbi,” asina e parlamentario di AVP a finalisa bisando.

Miembro di fraccion di AVP, Arthur Dowers ta papia no solamente di un dia historico ayera diamars pa pais Aruba pero tambe un dia tristo, ya cu awe oficial mente Prome Minister Evealyn Weaver Croes, ta forma pa bay di acuerdo cu e ‘Coho’ nobo, esta e “Onderlinge Regeling.”

E ta tristo ya cu na momento cu e lider di MEP vota pa oficialisa e acuerdo aki, e ta firmando pa practicamente kita autonomia di e pais, autonomia di Parlamento.

Mientras cu pa algun tempo caba tin un cantidad di funcionarionan publico trahando den diferente departartamento di gobierno, awe e asunto aki ta bira algo oficial caminda practicamente Hulanda ta esun cu lo determina kico por pasa, kico por haci y kico no por haci.

“Lo ta bon pa mustra aki cu henter a payasada cu Evelyn a hunga aña pasa caminda hunto cu su marionetanan den Parlamento, a grita y celebra cu a logra di ‘bari’ COHO for di mesa, awe COHO ta bira realidad pero bou di un otro nomber.

For di aña pasa caba cu a dicidi di introduci e cambio di nomber aki, tabata conoci cu e contenido di e acuerdo aki lo no cambia y tur loke Evelyn  a palabra y a acepta for di algun anterior bou di e nomber di COHO, lo sigui igual.

Pa colmo ayera e ex secretario di estado pa asuntonan di Reino, Raymond Knops den un entrevista a confirma esaki tambe, algo cu tur hende tabata sa  den Reino Hulandes, pero caminda un biaha mas e lider di MEP ta haci loke e ta haci miho cu tur otro hende, esta di gaña su propio pueblo.

No solamente el a tuma pueblo haci pero tambe el a manipula miembronan di  e dos fraccionnan cu ta sostene su gobierno, pretendiendo cu el a bari COHO for di mesa y cu supuestamente lo a bin otro palabracionnan pero awe na Den Haag, Evelyn lo firma mesun acuerdo cu el a aproba dos aña atras.

Fuera di entrega di autonomia di pais Aruba awe, for di siman pasa ta papiando e otro medida serio cu pueblo ta ser confronta cune, esta introduccion di BBO na frontera, cu lo bay costa pueblo 40 miyon florin.

Cu e cambio aki ta esunnan cu ta dicidi di cumpra algo on-line pa motibo cu esaki lo ta mas barata, awor ta haya cu nan tin cu pasa mas ainda pa cualkier pedida cu nan haci pa asina spaar placa.

Dos gobierno di lider di MEP, pa casi seis aña caba, ta rancando placa for di cartera di pueblo sin misericordia, creando mas y mas pobresa den un pueblo cu a bay atras den su entrada formalmente,” Parlamentario Arthur Dowers a declara.

Partido AVP semper a demostra cu echonan, cu e tin solucion pa atende cualkier situacion dificil cu e pais y su pueblo a wordo confronta den pasado, segun lider di e partido Mike Eman, kende a mustra cu AVP tin un “track record”  amplio na momento di atende asuntonan di interes pa pueblo di Aruba.

“No e cuestion di sinta y cuestiona y critica  e maneho desastroso di un gobierno cu no ta gobernando pa pueblo, cu ta sigui castiga pueblo cu cantidad di medida caminda e situacion lo riba asina mas serio despues cu siman pasa Evelyn Wever Croes a firma oficialmente pa ehecucion di Landenpakket.

Pero nos di partido AVP por mustra cu echonan concreto, loke nos a soluciona den pasado, caminda semper interes di ciudadanonan cu menos entrada, interes di trahadonan ta bin na prome luga y ta un track record hopi concreto y real.

Pueblo mester por tin un caminda cu e por midi maneho di un gobierno y  cu AVP  pueblo tin hopi pa midi e capacidad di nos partido pa atende cualkier problema di e pais y di henter pueblo, pa loke nos a yega di haci caba.

AVP  a yega di demostra cu nos por sinta na mesa cu sindicatonan y comercio, pa crea un vision pa Aruba caminda nos tabata inverti dor di e crecemento economico, e pais por a sali for di crisis.

Pa esaki por scoge pa dos manera, caminda ora cu gobierno tin falta di placa, por scoge pa aumenta tur impuesto loke Evelyn Wever Croes ta haciendo pa e por cera su presupuesto  of por scoge pa crea un desaroyo positivo caminda como gobierno bo ta inverti y pais ta crece dor cu e pais ta haya mas entrada, gobierno tambe ta haya mas entrada.

Esaki ta pone cu gobierno por duna un ‘reparatietoeslag,’  por duna un miho bijstand, caminda por drecha scol- y barionan,   cosnan cu den ultimo cinco aña no a pasa.

AVP ta determina pa na momento cu nos comunidad cu a wordo castiga pa demasiado aña cu medidanan, uzando como excuus, cu gobierno anterior a faya, papiando di mega debe pero cu a resulta di no ta berdad y pueblo dicidi di castiga e gobierno aki, nos lo ta cla pa atende cu tur e situacionnan incorecto aki.

AVP lo hiba dialogo extenso cu gremionan, yega na un vision concreto con e pais aki tin cu sigui dilanti y  ora cu tin esaki forma cu sosten di gremionan, bay Hulanda y sinta na mes cu gobierno Hulandes pa coregi tur loke Evelyn Wever Croes a faya den sirbi interes di pueblo di Aruba.

Preguntanan cu pueblo tin cu haci na su mes ta con por a cu si gobierno anterior a laga un situacion malo atras, Evelyn por a yega Cocolishi cu asina hopi famia, con por ta e situacion financiero tabata malo, diripiente gobierno a presenta un surplus riba presupuesto 2023?

Con por ta cu gobierno anterior a laga un situacion malo, gobierno awor ta cumprando auto di 140 mil  of 200 mil florin pa ministernan core aden? 
Pa AVP ta masha importante pa bolbe sinta na mes cu sindicatonan  hunto cu comercio, lanta bay Hulanda, sinta cu Hulanda, haci un negociacion nobo y bisa Hulanda  cu locual nos kier pa pais Aruba, ta un perspectiva cu Aruba por crece y cu nos pueblo tambe por crece.

Caminda nos tur por comparti den prosperidad di e pais y cu pueblo no por ta sufriendo manera ta e caso na e momentonan aki y partido AVP ta cla pa esey, entre otro atende e cambio di ley caminda un empleado ta aumenta tempo di prueba di seis luna, haciendo posibel cu trahadonan por wordo retira ora cu e dunado di trabou kier y caminda departamento di labor ta perde tur poder pa atende interes di trahadonan.

Prome cos cu  AVP lo haci ta forma un frente nacional na Aruba, cu sindicatonan y comercio, yega na un acuerdo di un vision nobo pa e pais aki, caminda pueblo por hala rosea responsabel, percurando pa Aruba crece y por paga tur su necesidadnan y nos lo bay Hulanda y convence Hulanda  y nos ta convenci cu nos a  yega di haci esaki den pasado y cu nos lo convence Hulanda cu mester tin un otro direccion  cu e landenpakket desastroso aki cu pueblo ta sufriendo bou di esaki,”  Parlamentario Mike Eman a declara.

Autonomia di Aruba ta importante pa combati pobresa, mehora empleo y aumenta poder di compra. Ta hustamente e autonomia ey Evelyn Wever-Croes a entrega na momento cu el a firma e acuerdo cu Hulanda riba dia 13 di november 2020, asina, Parlamentario Santos do Nascimento ta afirma.

E ta basa su mes cu Wever-Croes a gaña cu e lo traha pa ‘un autonomia mas fuerte’. El a bolbe gaña nos den su discurso di fin di aña cu ‘2021 lo ta un miho aña’ pa un ‘autonomia mas fuerte’ (wak su mensahe di cambio di aña: https://m.facebook.com/MinPresAruba/videos/185769739949688/).

Atrobe e ta gaña ora e ta sugeri cu e onderlinge regeling ta sirbi nos autonomia. Loke e no ta bisa ta cu e asunto primordial no ta si ta bin un Rijkswet of un “onderlinge regeling”; e asunto primordial ta e Landspakket, pasobra ta e Landspakket ta expresa cu Hulanda mester goberna nos asunto interno hunto cu nos. P’esey, tanto Knops como Van Huffelen a confirma cu e onderlinge regeling no ta trece ningun cambio den e contenido di e exigencianan di reforma.

Santos do Nascimento: “Desde un principio AVP tabata contra CHE/COHO y henter e manera cu gobierno di Hulanda y di Aruba a deal cu otro. AVP a enfatisa cu mester negocia di nobo cu Hulanda.”

E motibonan ta: (1) cu e manera autoritario cu gobierno di Hulanda a trata Aruba durante pandemia a haci hopi daño na e confiansa entre Hulanda y Aruba, (2) e structura di CHE tabata viola e responsabilidad di pueblo di Aruba pa atende cu su propio destino y (3) e campaña di reforma di Hulanda ta perde for di bista e importancia di un maneho cu ta conduci na un bida digno pa cada ciudadano (seguridad di existencia/ bestaanszekerheid).

E parlamentario y academico constitucional ta splica cu e documento mas halto den Reino, e Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden, ta stipula cu asunto di Reino (articulo 3 y 43) ta asunto cu solamente e gobierno di Reino y e legislador di Reino tin mag di regla. Tur otro asunto hunto ta forma nos autonomia (articulo 41 Statuut). 

Cu otro palabra, nos finanzas publico, nos economia y turismo, nos cuido medico, enseñansa, asuntonan social y nos husticia tur ta un asunto interno di e Pais Aruba. Evelyn Wever-Croes nunca ta splica pueblo cu 13 di november 2020 el a entrega hustamente e asuntonan aki na Hulanda. 

Hulanda a propone un ‘integrale aanpak’ pa cu cuater ‘themagebieden: I. Overheid en financiën, II. Economische hervormingen, III. Zorg en onderwijs, IV. Versterken rechtsstaat.’ Landspakket ta cubri cada area cu, segun Statuut, ta un asunto interno. “Si señora Evelyn a lesa e acuerdo cu Hulanda cu e mes a firma dia 13 di november 2020, e lo tabata sa cu na aña 2021 Aruba lo wordo presenta cu un plan Hulandes cu ta manca esencia di nos democracia y autonomia,” e parlamentario ta indica.

Y ta door cu el a lese, cu e tabata bon na altura di e contenido y cu esaki no lo cay den bon tera, el a bypass parlamento y constitucion caba riba dia 13 di november 2020. Danki na Raad van State cu nos a resta un tiki di nos dignidad como pueblo (URL: https://www.raadvanstate.nl/@123232/w04-20-0408/).

“Evelyn Wever-Croes kier scapa cara poniendo bo kere cu e onderlinge regeling ta un logro grandi. E tristo realidad ta cu señora Evelyn ta tapa e berdad cu el a entrega autonomia caba. Pio ainda ta cu e maneho ancra den Landspakket ta hiba Aruba riba un rumbo di medida, opresion y pobresa,”asina e parlamentario ta finalisa bisando. 

For di aña 2020,  señora Evelyn Wever Croes  a firma pa Aruba wordo mara na un ‘Landenpakket’ y loke a bin a cambiando for di 2020, ta e bachi den cual e ‘Landenpakket’ aki  ta wordo bisti , segun lider di partido AVP, Mike Eman ta mustra.

Lider di fraccion di AVP den Parlamento, sr Eman a sigui indica cu cada un aña of cada dos aña cu tin protesta den comunidad,  e ora e bachi di ‘Landenpakket’ cu tin tur e medidanan aden ta wordo cambia.

“Medidanan cu nos pueblo ta sintiendo formalmente manera redoblacion di BBO,  BBO aan de grens, cortamento den salubridad,  cambio di leynan laboral, tur pena cu trahadonan publico ta confrontando awor, esta e ‘prestatiemanagement’ cu a wordo introduci.

Cada un di e dolornan aki caminda entre otro tin tambe cu salario di nos ciudadanonan no a wordo ahusta, hendenan cu tin un bijstaand limita, caminda nos fraccion durante varios reunion di presupuesto a presenta peticion pa ahusta esaki, pa aumenta e ‘reparatietoeslag’  ya cu costo di bida ta impagabel na Aruba.

Pero kico nos ta mira cu gobierno ta haci henter un show caminda atrobe Evelyn y su gobierno a cambia e bachi den cual e Landenpakket ta wordo bisti.

Prome e bachi su nomber tabatin e nomber di CHE y na e ocasion ey fraccion di AVP den Parlamento, lider di fraccion Marlon Sneek hunto cu Richard Arends y demas miembro di e fraccion a entrega notanan mustrando cu e cos aki no ta bon, ya cu e ta kita autonomia di pais Aruba, caminda e ta pone c’un instancia cu no tin e derecho segun Statuur ta bay determina temanan   cu ta temanan di Aruba.

Ora nos mira declaracion di van Huffelen kende a bisa “het gaat allemaal prima” por realisa kico ta e problema ora cu ta hinca un pakete di cosnan cu ta regarda nos pais, cu ta regarda e remedi di nos grandi nan,  cu ta regarda kico nos muchanan ta paga na schoolgeld, cu atrobe ta wordo aumenta.

Tambe kico ta e posicion di nos empleadonan den e pais aki, caminda cada mes nos ta mira cu cosnan ta bayendo atras, Aruba ta bibando na e momentonan aki, caminda 50 mil persona ta bou di e salario cu nan tin mester pa sobrevivencia.

No ta Mike Eman y AVP ta bisa esaki pero pero e propio Centraal Bureau Statiestieken ta bisa esaki, cu e ‘bestaansminimum’ cu tin na e momentonan aki, ta haci cu si calcula salario minimo of esunnan cu entrada bou di salario di 3500, esunnan riba bijstaand, nos pensionadonan  tur ta bibando bou di e limite di pobresa  na Aruba.

Anto señora van Huffelen ta bin dilanti y bisa cu “het gaat prima” y naturalmente e distancia ta haci cu e temanan asina, esta ken tin cu haya remedi, na Aruba, con nos grandi nan ta pasando na e momentonan aki, caminda nan mes tin cu paga pa esaki, no ta algo cu ta wordo sinti te na Den Haag.

Pero ora cu tin gobernantenan kendenan tampoco ta sinti esaki pa tristo cu e por zona, ya cu Evelyn Wever Croes a declara esaki publicamente cu 80% di e ‘Landenpakket’ cu tin riba mesa na e momentonan aki, cu ta causando tur e sufrimento den nos comunidad,  cu e ta di acuerdo cu e Landenpakket aki y hasta cu e mes a inventa e Landenpakket aki.

Pues cada ciudadano cu tin cu paga pa su propio remedi, no kere Evelyn ora e bisa cu ta Hulanda ta esun cu a impone esaki, ora un hende como ambtenaar wordo confronta c’un decision cu ora bin tin tres strike, nan ta out, no ta pa motibo di un Landenpakket cu Hulanda a impone.

Ta mesun Prome Minister aki a bisa cu 80% di tur loke tin den e Landenpakket, ta su persona mes a bay di acuerdo y a bin cu esakinan, caminda nos muchanan lo no por paga schoolgeld, ora cu pronto lo bin c’un BBO aan de grens, cu lo tin consecuencia serio riba costo di bida, tin cu realisa cu na momento Evelyn a firma Landenpakket siman pasa, a keda intacto,” lider di AVP, parlamentario Mike Eman a trece dilanti.

“De Conferentie Nederland-Suriname-Curaçao: kennis genomen hebbende van de wens, door de ter conferentie aanwezige afgevaardigde van de bevolking van Aruba naar voren gebracht, om aan dat eiland bij de instelling van een nieuwe rechtsorde voor het Koninkrijk een afzonderlijke status te verlenen, teneinde op staatkundig, economisch en cultureel gebied aan de bevolking van het eiland bevrediging te schenken”….

E fecha 18 di maart ta core manera un liña cora den historia di Aruba. Nos ta recorda cu 75 aña pasa un lider determina a yega Hulanda, den su poder un documento cu 2147 nomber di firmante, cu un mocion bon prepara cu a entrega y a wordo acepta na Mesa Rondo, Den Haag.  

18 di maart a wordo scohi pa introduci nos simbolonan nacional: nos bandera y nos himno. Celebracion di Aruba su dia nacional, su Status Aparte ta wordo celebra riba e fecha 18 di maart. Esaki tin su motibo, e tin su historia palpante su tras. Un historia cu tey pa generacionnan cu bin. 18 di maart no ta un fecha cu a wordo scohi sin mas. E aña aki,  Aruba ta celebra e hubileo di Platinum ya cu ta 75 aña pasa e mocion conocí como mocion 18 di maart cu e deseo ferviente di e pueblo di Aruba ta ‘baas den su mes cas’ a wordo entrega na Mesa Rondo na Den Haag dor di Shon A Eman. Na 1986 e anhelo di e pueblo a keda cumpli, esaki despues di un lucha largo y tenaz cu a cuminsa na inicio di siglo 20. 

18 di maart 1948

Entre 28 di september 1947 y 11 di januari 1948, e lidernan politico Henny Eman sr., su yiu Albert ‘Shon A’ Eman y Aristides Wever, compaña pa Juan Chabaya ‘Padu’ Lampe, a organisa no menos cu 42 encuentro rond Aruba. Esaki den un tempo cu no tabatin e infrastructura cu tin awe. No tabatin medionan social, coriente no tabata algo comun y un biahe pa Hulanda tabata manera un biahe rond mundo, y asina mes a logra cosnan grandi pa e sila chikito aki. Lampi di kerosin tabata ilumina e reunionnan aki. Un pueblo determina y consciente tabata asisti pa firma un peticion pa ta ‘baas den nan mes cas’. Resultado di e encuentronan aki tabata un peticion cu nomber y firma di 2147 hombernan Arubiano. E tempo ey hende mohe no tabatin derecho di voto ainda.  E 2147 Arubianonan balente aki a duna muestra di e determinacion di un pueblo pa yega na su soberania. E protesta, e anhelo pa ta ‘baas den nos mes cas’ no tabata algo nobo den e temponan ey, pero si tabata e prome bes cu Arubianonan a tuma un posicion firme y esaki a duna su frutonan. E hoben politico y abogado Shon A Eman hunto cu un delegacion a biaha pa Hulanda y durante un conferencia di Mesa Rondo, cu simbolicamente ta marca e igualdad cu tabata kier den Reino, Shon A Eman a haci entrega di e peticion na su Mahestad Reina Wilhelmina. Algun siman despues, riba un diamars 18 di maart 1948, Shon A a entrega den nomber di Aruba un mocion den cual e ta pidi  un ‘uitzonderlijke status’, e status aparte pa Aruba den Reino. Shon A, kende a keda Den Haag mientras su delegacion a regresa Aruba, durante un discurso ardiente y conmovedor a convence e delegacionnan di Hulanda, Corsou y Surnam durante final di e Conferencia di Mesa Rondo cu Aruba tin e derecho di tin un posicion extraordinario dentro di Reino. E mocion di 18 di maart 1948 y e peticion cu nomber di e firmantenan a keda acepta y a bira e fundeshi di nos autodeterminacion dentro di Reino Hulandes y a para na cuna di nos Status Aparte. Tur aña Aruba ta celebra e balentia y determinacion di esnan cu a bay nos dilanti. Esaki ta wordo haci na monumento 18 di Maart durante un homenahe na tur esnan cu den e periodo entre september 1947 y maart 1948 a construi e fundeshi aki.