Kosten blijven in 2019 substantieel toenemen. Dat is de conclusie die zowel het CAFT als de Raad van Advies trekken op de ontwerpbegroting 2019 die onlangs aan de Staten is aangeboden. “De opbrengsten van de crisisheffing bedragen 130 miljoen extra op jaarbasis; de overheidsuitgaven nemen vergeleken met de realisatie van 2017 tegelijkertijd met 100 miljoen toe in 2018 en in 2019 tikken er nog eens 30 miljoen bij,” stelt Statenlid Richard Arends (AVP). “Deze nieuwe uitgaven zijn niet aan de vorige regering (AVP) toe te schrijven, zoals de huidige coalitieregering telkens verkondigt.” Volgens Arends bevestigt dit wel dat de crisisheffing niets anders is dan een ‘coalitieheffing’ ter financiering van nieuwe uitgaven van de huidige regering.
De crisisheffing blijft vooralsnog in stand ondanks toezeggingen aan de private sector dat het een tijdelijke maatregel zou zijn tot en met juli 2019, aldus het Statenlid. De hogere uitgaven in 2019 worden gedekt door de opbrengsten uit deze coalitieheffing en incidentele inkomsten uit dividenden van overheidsbedrijven. De begroting is volgens Arends onvolledig en onrealistisch: “De cijfermatige weergave van de begrotingswijziging 2018 – waar het CAFT onlangs zeer negatief over heeft geadviseerd – ontbreekt waardoor enige vergelijking met de begroting 2018 onmogelijk is.” Hoewel de economische prognoses in de begroting conservatief zijn, kan een nog lagere economische groei of krimp door inflatie en een lager bestedingspatroon in lagere opbrengsten voor de overheid en hiermee een groter tekort, aldus Arends.
Door de verhoging van BAZV, hoeft het Land niet meer bij te dragen aan het AZV-fonds. “De ontstane begrotingsruimte door deze kostenbesparing wordt echter gelijk opgevuld door nieuwe uitgaven,” aldus Arends. “Naar eigen zeggen van de regering zijn eind 2017 300 werknemers naar huis gestuurd, terwijl de personeelsstaat van augustus 2018 een toename van 100 werknemers aangeeft. Dit betekent dat sinds het aantreden van het nieuwe kabinet 400 werknemers in dienst zijn genomen en dit aantal blijft in 2019toenemen.” Het Statenlid is wel verheugd dat de regering eventuele meevallers nu volledig ten behoeve van het tekort en schuldreductie zal aanwenden. “Dit is in lijn van een door de AVP-fractie aangeboden, doch verworpen, motie in de Staten.”
De saldi in de toelichting van de jaarrekening 2016 tonen aan dat het tekort sinds 2014 structureel afnam en had moeten worden opgevolgd door een tekort van 0.5% in 2017 en een surplus van 0.5% in 2018. “Onder het toeziend oog van BZK en CAFT is het begrotingsevenwicht en de schuldverlaging uitgesteld.” Volgens Arends was dit niet noodzakelijk omdat de LAft-normen van 2017 en 2018 haalbaar bleken te zijn nu steeds meer zichtbaar wordt dat de kostentoename volledig te wijten is aan meer-uitgaven. “Van verdere stabilisatie van de overheidsfinanciën is derhalve geen sprake, terwijl de huidige bewindslieden tijdens de verkiezingscampagne alle oplossingen in pacht hadden voor de uitdagingen op financieel gebied.”
