De jaarrekening van het Land over het dienstjaar 2017 is afgelopen week – meer dan twee manden later dan wettelijk is voorgeschreven – aan de Algemene Rekenkamer aangeboden. Voordat het Hoge College van Staat het document überhaupt heeft kunnen zien, had de regering al gereageerd. “Voorbarig,” aldus AVP-Statenlid, Richard Arends. “Het betreft nog een ‘regeringsdocument’ en het is te betreuren dat de regering vooruitloopt op de Rekenkamer en de Staten, elk met een constitutionele rol in de afwikkeling en verantwoording van het afgelopen begrotingsjaar.”
Uit de verklaringen is echter af te leiden dat het begrotingstekort vorig jaar 40 miljoen florin lager is uitgekomen dan begroot, terwijl het nieuwe kabinet weldegelijk was gemachtigd om uitgaven te doen en leningen aan te gaan ter dekking van dat verschil nadat – volgens Arends – het tekort direct na hun aantreden was opgeklopt. “Het resultaat over 2017 heeft uiteraard gevolgen voor het begrotingstekort van 2018. Nog afgezien dat je als regering zelf het tekort zo laag mogelijk wilt houden, dient volgens het CAft het tekort van 2018 lager te zijn dan het tekort van 2017. Dat betekent dat de onlangs goedgekeurde begroting 2018 met nog minimaal 30 miljoen florin naar beneden moet worden bijgesteld,” stelt hij. Hij vraag zich af hoe het kabinet in de resterende maanden van dit jaar dit tekort gaat verlagen naast de aan het CAft toegezegde ombuigingen in de excessieve overheidsuitgaven, onder andere in de personeelskosten.
Vóór 1 september – over een paar weken – moet de begroting 2019 aan de Staten worden aangeboden. “Hierin dient het kabinet aan te kunnen tonen hoe het tekort met meer dan 130 miljoen florin wordt verlaagd. Het betreft namelijk het verschil tussen het begrotingstekort van 2018 en de nieuwe norm voor de begroting 2019 dat op tafel ligt in de onderhandelingen met Nederland. Het gaat om een bedrag vergelijkbaar met 2,5% BBO.” Volgens Statenlid Arends hebben de Staten nog geen bevestiging ontvangen dat de onderhandelingen tussen Aruba en Nederland over het nieuwe financieel kader zouden zijn afgerond.
In een unaniem aangenomen motie dient de regering zich na het parlementair reces bij de Staten te melden om de voortgang van de begrotingsuitvoering te geven. Ook hierbij zal het personeelsplan dat moet resulteren in een ombuiging van 12 miljoen in personeelskosten in 2018 aan de orde moeten komen. Het nieuwe personeelsplan bestaat uit een zevental acties die in de praktijk òf niet worden uitgevoerd, òf met tegengestelde besluiten van elk effect worden ontdaan, òf geen korte termijn resultaat leveren. “Het bedrag dan moet worden omgebogen is vergelijkbaar met 300 arbeidsplaatsen tegen een gemiddeld salaris op halfjaarbasis. Uit ervaring weten we dat het resultaat mogelijk niet haalbaar is,” volgens het Statenlid. De regering heeft volgens Arends geen alternatief gepresenteerd als de voornemende personeelsplan niet het gewenst financieel resultaat leveren.
De uitvoeringsrapportage voor het tweede kwartaal is nog niet gepubliceerd evenals geen enkele rapportage dat voorheen op de regeringswebsite werden geplaatst, waaronder het aantal fte’s en kosten. Hetzelfde geldt voor de wijziging van de landsverordening dat het financieel toezicht op Aruba regelt en die de nieuwe afspraken met Nederland moet bevatten. Omdat de begroting afwijkt van de bestaande toezichtwetgeving, heeft het CAft nou nog enkel over het begrotingsjaar 2018 een juridische grondslag en niet over de meerjarenramingen om toezicht te houden.
